ماسال با موقعیت جلگه‌ای در فاصله ۵۰ کیلومتری شمال غرب رشت و در ۲۰ کیلومتری غرب فومن و صعومعه سرا واقع شده است. این منطقه در ارتفاع ۴۴ متری سطح دریا قرار دارد. از شمال به رضوانشهر، از شرق به فومن، از جنوب به صومعه سرا و از جنوب غربی و غرب به خلخال و اردبیل  می‌رسد. فاصله این شهر با اقامتگاه بوم گردی لوتکا ۷۲.۴ کیلومتر (۱ ساعت و ۲۲ دقیقه) است.

ییلاقات اولسبلانگا و شاندرمن زیباترین جاهای دیدنی ماسال هستند. این شهرستان ماسال از دو بخش ماسال و شاندرمن تشکیل شده که هر دو بخش مملو از جاذبه های طبیعی و گردشگری است.

ماسال با دارا بودن بیش از ۷۰ هزار هکتار جنگل و مرتع زیبا و آبشارهای بلند به بهشت گم شده گیلان معروف است.  این شهرستان دارای محدوده‌های کوهپایه‌ای، جنگلی و مرتعی است و آب و هوای آن در ناحیه جلگه‌ای، مرطوب و در ناحیه کوهستانی، نیمه مرطوب کوهستانی است.

این منطقه به دلیل کوهستانی بودن دارای زمستان‌های گرم است. رطوبت این شهر زیاد و گاه تا ۷۵ درصد است. بیشترین رطوبت آن در شهریور است. توصیه می‌شود در این ماه به ماسال سفر نکنید، مگر آنکه بخواهید به ارتفاعات آن سر بزنید. از آنجا که ییلاقات ماسال در فصل تابستان یکی از خنکترین جاهای دیدنی گیلان است، در فصل گرما هجوم مسافران به آن بسیار است.

اقتصاد شهرستان ماسال بر پایه کشاورزی و دامداری است. فعالیت‌هایی از قبیل برنج‌کاری و پرورش پرندگان، پرورش نوغان و گاو و گوسفند در این منطقه رایج است. شالبافی، گلیم بافی، حصیربافی، ابریشم بافی و چوب تراشی نیز از صنایع دستی این منطقه محسوب می‌شود بازار هفتگی در روز شنبه هر هفته تشکیل می‌شود. مهم‌ترین سوغات منطقه عسل طبیعی، پنیر تالشی، گردو، خوج، مرکبات، حلواهای محلی و برنج است.

نام قدیم ماسال «رودکنار» بود که محل شنبه بازار کنونی است. وجود این شنبه بازار به رشد رودکنار منجر شد. نهادهای اداری بخش ماسال و شاندرمن از بی تم به شاندرمن و سپس به ماسال منتقل شدند.

این شهرستان قبلا بخشی از تالش بود که در سال ۱۳۷۶ به شهرستان ماسال تبدیل شد. به گفته برخی ماسال از ترکیب «مازال» یا «مزال» به معنای کوه‌واره است. اغلب مردم ماسال تالشند و به زبان تالشی (تات) صحبت می‌کنند.

در گویش تالشی، شاندرمن به معنای با من رفتن است. به باور برخی نام شاندرمن ریشه در گذشته‌ای دارد که محل گذر کاروان‌هایی به سمت تالش شمالی و خلخال بوده است. برخی دیگر نیز معتقدند در دوران قدیم این منطقه شاه‌نشین بوده و به همین دلیل آن را شاندرمن (شاه در من) نامیده‌اند.

پهناورترین روستای استان گیلان به نام شاهمرد با چهل هزار نفر جمعیت در شاندرمن است. رودخانه «مرغک»، «خشکه‌دریا»، آبشار پلکانی «شته‌میل»، جنگل اَلاشستان «وزمه‌مندن» و آبشار جیره‌وزن از جمله مکان‌های دیدنی در شاندرمن هستند.

روستای تاریخی «بی‌تم» با دارالحکومه تاریخی‌اش، ییلاق تاریخی «سیفی» ییلاقات «النزه»، «شاله‌را»، «دشته‌دمن»، «هفته‌خونی» و «اورما روخون» از دیگر دیدنی‌های شاندرمنند.

پنج‌شنبه‌بازار شاندرمن نمونه‌ای از قدیمی‌ترین بازارهای سنتی گیلان‌ است. در این بازار انواع صنایع دستی زنان تالش شاندرمنی و حومه به فروش می‌رسد. چنگیله (دستکش پشمی)، گیروه (جوراب پشمی)، شاله شکه و شاله شوار (کت‌وشلوار پشمی) و انواع زین و یراق اسب دست‌بافت نمونه‌هایی از این محصولات است. بازار مال‌فروشان شاندرمن هم صبح روز پنج‌شنبه برقرار است که دیدن آن توصیه شده است.

شاندرمن یکی از بخش‌های ماسال در فاصله کمتر از ۶۰ کیلومتری شمال غربی شهر رشت قرار دارد. برای رسیدن به شاندرمن می‌توانید از مسیر رشت بروید و  از شهرهای تولم‌شهر (بازارجمعه)، صومعه‌سرا، طاهرگوراب و ماسال بگذرید. یا از طریق پیربازار  به سمت ضیابر مستقیم برانید تا به شهر زیبای شاندرمن برسید. در این فاصله روستاهای بسیار باباغات و شالیزارها و رودخانه‌های تماشایی می‌بینید.

از جاذبه‌های گردشگری ماسال می‌توان به منطقه جنگلی طلاسکوه (تلاسکو) وآری دول، منطقه باستانی اسبه ریسه با غارهای و صخرهای بلند‌، گردشگاه ریزه‌مندان، ییلاق شالماء، چلسی بیلگاه دول، اسپی دشت، دشت النزهوویرگاه، خندیله پشت مارجونه، رشت پشت، وشنه راه، واشیار،صی فی، اولسبلنگاه، نم نم پشت، خشکه دریا، تلارگاه ملومه بند، غارآویشو، مناطق باستانی درخانه، گیله سرا، وردم، منطقه یادمانی مشهد میرزا (محل شهادت میرزاکوچک خان) اشاره کرد.

اولسبلنگاه از بهترین جاهای گردشگری ایران است. این روستای ییلاقی «اولسبلنگا» (Olasbelanga) یا «اولسبلانگاه» در ارتفاع ۱۸۰۰ متری از سطح دریا قرار دارد.

این دهکده از ییلاقات میان کوهی و پر جمعیت با خانه‌های چوبی است. اولسبلنگا در مسیر راه ییلاق به خلخال واقع شده است و دو تالار میهما‌ن‌پذیر دارد. اما شبکه برق ندارد و روشنایی و سایر نیازها به وسیله موتور برق تأمین می‌شود.

برای رسیدن به اولسبلنگاه باید جاده‌ی جنوبی خروجی از ماسال را در پیش گرفت. مسافت این جاده‌ آسفالت شده تا اولسبلانگاه تقریبا ۲۵ کیلومتر است و به راحتی می‌توان با سواری از آن گذر کرد. این جاده به جاده‌ی قدیم ماسوله به خلخال منتهی می‌شود.

پارک‌های جنگلی با هدف اصلی حفظ و حراست از جنگل‌های جلگه‌ای یا جنگل‌های میان‌بند و ارتفاعی گیلان ایجاد شده‌اند. این جنگل‌ها باقی‌مانده از جنگل‌های هیرکانی اند. تعداد ۲۴ پارک جنگلی در گیلان احداث شده است. پارک جنگلی ریزه‌مندان با طبیعتی زیبا در ماسال یکی از آنهاست.

به جنگل‌های شمال ایران که در سه استان گیلان، مازندران و گلستان هستند، جنگل‌های هیرکانی یا خزری می‌گویند. این جنگل‌ها از آستارا در گیلان تا گیلداغی در گلستان به طول ۸۰۰ کیلومتر با عرض ۲۵ تا ۷۰ کیلومتر پراکنش دارند.

جنگل‌های هیرکانی یکی از منحصر به‌فردترین نوع جنگل‌ها در دنیا محسوب می‌شوند و از دوران ژوراسیک به‌جا مانده‌اند. برای پیشگیری  از تخریب و نابودی این جنگل‌ها سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری از ۵۰ سال پیش، بیشتر مناطق جنگلی خزری را زیر پوشش طرح‌های جنگلداری درآورده است.

این جنگلها با وجود ۸۰ گونه درختی و ۵۰ گونه درختچه‌ای شامل راش، بلوط، توسکا، ممرز، افرا، انجیلی، نارون، زبان گنجشک، گیلاس وحشی، بارانک، سرخدار، نمدار، شمشاد، لیلکی (لالیک)، آزاد، ازگیل، آلوچه وحشی، انار و …،  بستری مناسب برای گردشگری طبیعت گیلان هستند.

رودخانه‌های «خالکایی» ماسال و «مرغک» شاندرمن رودهای مهم ماسال هستند که زیبایی منطقه را بیشتر کرده‌اند.

رودخانه خالکایی ماسال از قله مرتفع و ۳۱۵۰ متری شاه معلم سرچشمه می‌گیرد. این رودخانه پس از طی ۴۰ کیلومتر از داخل شهر ماسال عبور می کند. در این رودخانه‌ها می‌توان کایاک سواری کرد. «پارک ساحلی» ماسال در کنار رودخانه خالکایی قرار دارد.

آبشارهایی از قبیل آبشار ویوز در مجاورت منطقه ییلاقی النزه در شاندرمن، آبشار خون با ارتفاع بیش از ۱۵ متر، آبشار تولی نساء و آبشار رامینه با ارتفاع ۱۰ متر از جمله جاذبه‌های دیدنی شهرستان ماسال محسوب می‌شوند‌.

دیواره سنگی «اسبه ریسه» ماسال یکی از صخره‌های بلند سنگ‌نوردی کشور برای سنگ نوردان حرفه‌ای است.

مجاورت رودخانه خروشان پایین این دیواره نیز امکان کایاک سواری را به قایقران‌های حرفه‌ای می‌دهد.

محل مرگ «میرزاکوچک خان جنگلی» کمی بالا‌تر از اولسابلانگاه، در روستای «گیلوانه» است. او «ارتفاعات آلاله پشته» را به عنوان منطقه امن در نظر گرفته بود و قصد داشت از آن گذر کند و به خلخال برسد؛ اما بر اثر کولاک کشته شد. در این محل که در فاصله ۴۵ کیلومتری مرکز شهر ماسال قرار دارد، به یاد او سنگ یادبودی نصب شده است.

ماسال بیش از ۱۷ غار بدارد که بزرگترین آنها «آویشو» است. این غار در ارتفاع ۱۳۰۰ متری از سطح دریا و بین مناطق «تائی بنه»، «انده چو» و «خماسون» در بستر دره‌ای کم آب قرار دارد. قدمت غار به حدود ۷۵ میلیون سال قبل بازمی‌گردد. تاکنون بیش از ۲ کیلومتر از عمق غار توسط غارنوردان محلی کشف شده است. قندیل‌ها و هفت آبشار این غار بسیار دیدنی است.

از مسیر ماسال به شاندرمن و پس از عبور از روستاهای سیاهمرد، چالسرا و بقعه درویش شاه امیر شاندرمن به این غار می‌روند که می‌شود با سواری این مسیر را رفت.