برای درک بهتر مفهوم اکولاژ  بهتر است مفهوم اکوتوریسم (Ecotourism & Ecotravel) را نیز بررسی کنیم. در واقع این دو مفهوم پیوند زیادی با هم دارند. طبق تعریف جامعه بین‌المللی اکوتوریسم (TIES)، اکوتوریسم به معنی سفری مسئولانه به مناطق طبیعی است که از محیط زیست محافظت می کند، معیشت مردم محلی را پایدار می کند و شامل تفسیر و آموزش است.

اکوتوریسم با ارائه راه‌حل‌های بلندمدت، انگیزه‌های اقتصادی مؤثری را برای حفظ و تقویت تنوع زیستی و فرهنگی فراهم می‌کند. و به حفاظت از میراث طبیعی و فرهنگی سیاره زیبای ما کمک می‌کند. همچنین با افزایش ظرفیت‌های محلی و ایجاد فرصت‌های شغلی، اکوتوریسم سازوکاری مؤثر برای توانمندسازی جوامع محلی در سراسر جهان برای مقابله با فقر و دستیابی به توسعه پایدار است.

مفهوم اکوتوریسم از مفهوم کلی‌تر گردشگری پایدار متمایز است. چراکه درباره نحوه عملیاتی کردن نوعی از گردشگری است که ضمن کاهش تأثیرات زیست محیطی، سهم عادلانه‌ای از منافع را عاید جامعه میزبان محلی کند. و در عین حال یک تجربه مبتنی بر طبیعت را به بازدید کننده ارائه دهد.

اکولاژ (Ecolodge) در چند سال گذشته با معادل فارسی بوم گردی در کشور ما جا افتاده است. برخی نیز معادل درست تر بوم کلبه را برای آن برگزیده‌اند. اما این اصطلاح به دلایل مختلف شاید کمتر نشان‌دهنده هدف و محتوای اصلی این شکل خاص از اقامتگاه باشد.

بعضی از ما فکر می‌کنیم که هر اقامتگاهی که ظاهری سنتی و قدیمی داشته باشد، یک اکولاژ است. اما این تنها ظاهر ماجرا است. شاید شما هم کنجکاو باشید که بیشتر درباره پیشینه و تعریف این نوع اقامتگاه بدانید. اصطلاح اکولاژ به تدریج در دهه ۱۹۹۰ ابداع شد و برای توصیف نوعی از اقامتگاه‌ بکار رفت که از نظر نحوه ساخت یا بهره‌برداری با انواع دیگر اقامتگاه‌ها متفاوت است.

از آن زمان تاکنون تفسیرها و نظرات متعددی از اکولاژ ارائه شده است. در همه این تعریف‌ها چگونگی حفاظت از محیط زیست و وفاداری به اجتماع محلی یک دغدغه مشترک بوده است. هیتش مهتا (Hitesh Mehta)، معمار و مؤسس جامعه بین‌المللی اکوتوریسم (TIES)، در سال ۱۹۹۹ نخستین دستورالعمل مربوط به اکولاژ را تدوین کرد.

این دستورالعمل شامل معیارهایی است که این نوع اقامتگاه‌ها باید در نظر داشته باشند تا به عنوان سازگار با محیط زیست و متعهد به مسئولیت اجتماعی شناخته شوند.

خب، شما به عنوان مسافر یا گردشگری که برای حفظ محیط زیست ارزش قائل هستید وقتی تعطیلات خود را برنامه‌ریزی می‌کنید، اولین سؤالی که از خود می‌پرسید چیست؟ احتمالاً شب را در کجا خواهید خوابید؟

اکولاژها انتخاب گردشگرانی است که هم می‌خواهند سفری سازگار با طبیعت را تجربه کنند، هم از جامعه محلی حمایت کنند. به عبارتی، اکولاژها اقامتگاه‌های سبزی هستند که میان حفاظت از زیست‌بوم و مسئولیت اجتماعی پیوندی پایدار برقرار می‌کنند.

یک اکولاژ زمانی به سمت پایداری حرکت می کند که بتواند از طریق ترویج روش‌های بلندمدت کسب درآمد به معیشت جامعه محلی کمک کند. و مانع از آن شود که بواسطه تغییر کاربری اراضی طبیعی و عمومی برای به دست آوردن سودهای کوتاه مدت، زیست بوم به خطر بیافتد. اما این تمام رسالت یک اکولاژ نیست. شاید یکی از مهمترین اهداف اکولاژها آموزش و ارتقای آگاهی درباره حفاظت از محیط زیست باشد. به همین خاطر باید انتظار داشته باشیم که اقامت در یک اکولاژ همراه با تجربه یادگیری و مشارکت فعالانه در حفظ محیط زیست و کمک به معیشت محلی باشد.

خب، شما به عنوان مسافر یا گردشگری که برای حفظ محیط زیست ارزش قائل هستید وقتی تعطیلات خود را برنامه‌ریزی می‌کنید، اولین سؤالی که از خود می‌پرسید چیست؟ احتمالاً شب را در کجا خواهید خوابید؟

اکولاژها انتخاب گردشگرانی است که هم می‌خواهند سفری سازگار با طبیعت را تجربه کنند، هم از جامعه محلی حمایت کنند. به عبارتی، اکولاژها اقامتگاه‌های سبزی هستند که میان حفاظت از زیست‌بوم و مسئولیت اجتماعی پیوندی پایدار برقرار می‌کنند.

یک اکولاژ زمانی به سمت پایداری حرکت می کند که بتواند از طریق ترویج روش‌های بلندمدت کسب درآمد به معیشت جامعه محلی کمک کند. و مانع از آن شود که بواسطه تغییر کاربری اراضی طبیعی و عمومی برای به دست آوردن سودهای کوتاه مدت، زیست بوم به خطر بیافتد. اما این تمام رسالت یک اکولاژ نیست. شاید یکی از مهمترین اهداف اکولاژها آموزش و ارتقای آگاهی درباره حفاظت از محیط زیست باشد. به همین خاطر باید انتظار داشته باشیم که اقامت در یک اکولاژ همراه با تجربه یادگیری و مشارکت فعالانه در حفظ محیط زیست و کمک به معیشت محلی باشد.